Category:द्रव्यानुयोग
From जैनकोष
द्रव्यानुयोग का लक्षण
रत्नकरंडश्रावकाचार श्लोक 46 जीवाजीवसुतत्त्वे पुण्यापुण्ये च बंधमोक्षौ च। द्रव्यानुयोगदीपः श्रुतविद्यालाकमातनुते ॥46॥
= द्रव्यानुयोगरूपी दीपक जीव-अजीवरूप सुतत्त्वों को, पुण्य-पाप और बंध-मोक्ष को तथा भावश्रुतरूपी प्रकाश का विस्तारता है।
( अनगार धर्मामृत अधिकार 3/92/261)।
धवला पुस्तक 1/1,1,7/158/4 सताणियोगम्हि जमत्थित्तं उत्तं तस्स पमाणं परूवेदि दव्वाणियोगे।
= सत्प्ररूपणामें जो पदार्थों का अस्तित्व कहा गया है उनके प्रमाण का वर्णन द्रव्यानुयोग करता है। यह लक्षण अनुयोगद्वारों के अंतर्गत द्रव्यानुयोग का है।
द्रव्यसंग्रह / मूल या टीका गाथा 42/182/11 प्राभृततत्त्वार्थसिद्धांतादौ यत्र शुद्धाशुद्धजीवादिषड्द्रव्यादीनां मुख्यवृत्त्या व्याख्यानं क्रियते स द्रव्यानुयोगो भण्यते।
= समयसार आदि प्राभृत और तत्त्वार्थसूत्र तथा सिद्धांत आदि शास्त्रों में मुख्यता से शुद्ध-अशुद्ध जीव आदि छः द्रव्य आदि का जो वर्णन किया गया है वह द्रव्यानुयोग कहलाता है।
(पंचास्तिकाय संग्रह / तात्पर्यवृत्ति / गाथा 173/254/18)।
Pages in category "द्रव्यानुयोग"
The following 200 pages are in this category, out of 1,494 total.
(previous page) (next page)अ
- अविरुद्ध
- अविरुद्धोपलब्धि हेतु
- अविशद
- अविशेषसमा
- अविष्वग्भाव
- अव्यवस्था
- अव्याप्त
- अव्याबाध सुख
- अव्याबाधत्व
- अशुद्ध
- अशुद्ध चेतना
- अशुद्ध द्रव्यार्थिक नय
- अशुद्ध निश्चिय नय
- अशुद्धता
- अशुद्धोपयोग
- अशुभोपयोग
- अशून्य नय
- अष्टगुण
- असंकुचित विकासत्व शक्ति
- असंचार
- असंज्ञी
- असंदिग्ध
- असंबद्ध प्रलाप
- असंभव
- असंमोह
- असंयतसम्यग्दृष्टि
- असंसार
- असत्
- असत्योपचार
- असद्भाव स्थापना
- असमवायी
- असम्यक् वचनोदाहरण
- असर्वगतत्व
- असाधारण
- असिद्ध हेत्वाभास
- असिद्धत्व
- असूत्र
- अस्ति नास्ति भंग
- अस्तिकाय
- अस्तित्व
- अस्तित्व नय
- अस्तिनास्तिप्रवादपूर्व
- अहेतु समा
- अहेतुमत्
आ
- आ
- आंतरा
- आकार
- आकाश
- आकाश पुष्प
- आकाशगता
- आकृति
- आक्षेपिणी कथा
- आगम
- आगम नय
- आगम पद्धति
- आगम बाधित
- आगमाभास
- आचार-संपदा
- आचारांग
- आजीवक मत
- आज्ञा
- आज्ञानिक
- आज्ञाविचयधर्मध्यान
- आज्ञासम्यक्दर्शन
- आत्मद्रव्य
- आत्मध्यान
- आत्मप्रवादपूर्व
- आत्मभूत कारण
- आत्मभूत लक्षण
- आत्ममुखहेत्वाभास
- आत्मवाद
- आत्मव्यवहार
- आत्मस्वास्थ्य
- आत्मा
- आत्मानुभव
- आत्मानुभूति
- आत्माश्रय दोष
- आदि
- आद्यशुक्लध्यान
- आधार
- आपेक्षिक गुण
- आप्त
- आमुंडा
- आर्त्तध्यान परिणाम
- आलोक
- आशा
- आश्रय
- आसन्नभव्य
- आस्तिक्य
- आस्रव
उ
- उक्त
- उच्छादन
- उत्कर्ष समा
- उत्तरचरहेतु
- उत्तरप्रतिपत्ति
- उत्तरमीमांसा
- उत्पाद
- उत्पादपूर्व
- उत्पादव्ययध्रौव्य
- उत्प्रेक्षा
- उत्साह
- उत्साहशक्ति
- उदासीन निमित्त
- उद्देश
- उद्देश्य
- उद्देश्यता
- उद्देश्यतावच्छेदक
- उद्भाव
- उद्वेल्लिम
- उन्मान
- उपकार
- उपग्रह
- उपघात
- उपचरित नय
- उपचरित स्वभाव
- उपचार
- उपचार छल
- उपचार विनय
- उपधि वाक्
- उपनय
- उपनयाभास
- उपन्यास
- उपपत्तिसमा
- उपमान
- उपयोग
- उपलब्धि
- उपलब्धि समा
- उपवेल्लन
- उपादान
- उपादान कारण की मुख्यता गौणता
- उपायविचय
- उपालंभ
- उपासकाध्ययन
- उपोद्घात
- उपोद्धातविधि
- उभय दूषण